آیا برای شما هم اتفاق افتاده است که از فرزندتان رفتارهای هیجانی و تعجب آور دیده باشید؟

اگر فرزندمان اختلال بیش ‌فعالی داشته باشد چطور متوجه شویم؟

بیش فعالی مشکل رایجی است که در بیشتر کودکان، خود را نمایان می‌کند.

به این اختلال نقص کوجه نیز می‌گویند و آن را از شایع‌ترین اختلالات در روانپزشکی کودکان و نوجوانان می‌دانند.

معمولا والدین زمانی اقدام به درمان این مشکل در فرزندشان می‌کنند که رفتارهای کودکشان، آن‌ها را خسته و آزرده کرده باشد. رفتارهایی مثل کم خوابی، شیطنت‌های پی در پی، عدم تمرکز و...

اما اگر اطلاعاتی در رابطه با این بیماری و جوانب مختلف آن داشته باشیم خیلی راحت می‌توانیم از مشکلات جدی در آینده جلوگیری و قبل از شروع علائم شدید، آن را درمان کنیم.

در مجموع این اختلال در کودکان پسر بیشتر از دخترها بروز می‌کند. براساس آمارها از هر 100 کودک سنین دبستانی 3تا5 نفر مبتلا به این اختلال می‌شوند.

در این مقاله با توجه به صحبت‌های جناب آقای دکتر امینی در مورد بیش فعالی و اختلال نقص کوجه صحبت خواهیم کرد و به سوالات متداول در رابطه با آن پاسخ می‌دهیم.

 

چطور باید بفهمیم فرزندمان بیش فعال است؟

برای تشخیص این بیماری باید بررسی شود که کودک حداقل معیارهای ابتلا بهADHD یا همان بیش فعالی و نقص کوجه را داشته باشد.

باید در نظر داشته باشیم که شیطنت کودکان، لزوما به معنای بیش فعالی آن‌ها نیست به همین دلیل در اکثر مواقع والدین به درستی نمی‌توانند این بیماری را تشخیص دهند و باید از یک متخصص کمک بگیرند.

در صورتی که علائم موجود در کودک سبب افت عملکرد و اختلال در روند آموزش و عملکردهای اجتماعی او شده باشد، بیش فعالی تشخیص داده می‌شود که در این صورت والدین باید پیگیر اختلال فرزندشان شوند.

 

علائم اصلی اختلال نقص کوجه و پیش فعالی در کودکان ADHD :

سوال مهمی که پیش می‌آید این است که علائم اصلی کودکان پیش فعال چیست؟ کدام رفتارها، این کودکان و والدین آن‌ها را آزرده خاطر می‌کند؟

علائم ADHD بسیار گسترده هستند، در اینجا تنها به 10 مورد اصلی آن اشاره خواهیم کرد:

۱- فعالیت بیش از حد کودکان

۲- اختلال در تمرکز آن‌ها

۳- حواس پرتی دائم آن‌ها

۴- حرکات ناگهانی

۵- تکان دادن بیش از حد دست و پا هنگام نشستن

۶- عکس‌العمل‌های بدون عاقبت اندیشی

۷- انجام تکلیف‌های مدرسه بدون دقت

۸- حرکت و جنب و جوش دائمی آن‌ها

۹- نا تمام رها کردن کارها

۱۰- آشفتگی عاطفی و احساسات هیجانی

معمولا این علائم در سنین 4 تا 5 سالگی در کودکان نمایان می‌شود که بهتر است والدین در این سن برای بررسی آن اقدام نمایند اما معمولا تا سن 7سالگی و شروع آموزش مدرسه این تشخیص به عقب می‌افتد. در مجموع باید توجه داشت علامت‌های پیش فعالی و پر تحرکی کودک هرچه سن او بیشتر می‌شود کاهش می‌یابد و به سختی قابل تشخیص می‌شود.

در صورتی که این علائم را نادیده بگیرید سایر اختلالات رفتاری نیز می‌تواند به علائم اولیه این کودکان اضافه شود که کنترل آن‌ها سخت‌تر خواهد شد.

 

درمان مناسب برای کودکان بیش فعال چیست؟

برای درمان کودکان بیش فعال هرچه سریع تر اقدام کنید و آن را تشخیص دهید، کنترل کودک راحت‌تر ممکن می‌شود و این روند آسان‌تر پیش می‌رود.

بعد از تشخیص ADHD می‌توان با یک ارزیابی جامع و استخراج نیازهای کودک، برنامه جامع توانبخشی این کودکان را طراحی نمود.

در این برنامه می‌توان از بخش‌هایی مانند بخش L8 یا همان یکپارچه سازی حس‌ها و بخش P.M یا همان درکی-حرکتی بهره برد.

در ادامه روند درمان کودکان ADHD می‌توان از خدمات بخش کاردرمانی ذهنی و اتاق تاریک نیز استفاده کرد.

همینطور در قسمت بازی درمانی، می‌توان به اصلاح الگوهای رفتاری کودک و آموزش ارتباطات صحیح، کمک شایانی کرد.

هنگامی که این تمرینات برای درمان کودکان کافی نباشد، پزشک متخصص درمان‌های دارویی را برای آن‌ها تجویز می‌کند مانند قندیت.دکستامنتامین(رمیتالین.کنسترا و....) که توسط روانپزشک تجویز می‌شود. 

 

آیا تغذیه در درمان کودکان پیش فعال موثر است؟

هنوز نمی‌توان اظهارنظر قطعی در این مورد داشت اما برخی پزشکان، مطالعات مصرف اسیدهای چرب و برخی ویتامین‌ها را راه درمان دانسته‌اند.

توجه داشته باشید که تغذیه هنوز به عنوان درمان اصلی این بیماری شناخته نشده است و باید درمان به صورت منظم برای این کودکان انجام شود.

در آخر یادتان باشد درمان بیش فعالی باید زیر نظر متخصص آن و به صورت مستمر انجام شود و نمی‌توان یک شبه از کودکتان توقع رفتار عادی و بی نقص داشته باشید.

همچنین تمامی این درمان‌ها باید با تشخیص تیم متخصص انجام شود.

مرجع تشخیص برای این اختلال روانپزشک است. در یک الگوی علمی و عملی میتوان از یک تیم تشخیص، بهره برد می‌توان از مصاحبه یک روانشناس بالینی و ارزیابی یک کاردرمانگر کودک نیز بهره برد اما در نهایت نتایج در اختیار روانپزشک قرار می‌گیرد.

روانپزشک با بررسی نتایج مصاحبه و ارزیابی همکاران تیم و البته ارزیابی بالینی خود اختلال را تشخیص می‌دهد.