فلج مغزی اسپاستیک و علائم آن

 

فلج مغزی اسپاستیک یک اختلال عصبی است که به دلیل آسیب به مغز و ستون فرعی اعصاب در زمان تولد یا در طی زندگی به وجود می‌آید. این بیماری باعث می‌شود که عضلات کودک به شدت تحت فشار قرار گیرد و از حرکت صاف و نرم خود بازماند و به جای آن، حرکت‌های تند و ناپایدار داشته باشند.

این اختلال به دلیل آسیب دیدن بخشی از مغز یا سیستم عصبی مرکزی در دوران نوزادی یا کودکی رخ می‌دهد. معمولاً با علائم اسپاسم عضلانی همراه است که باعث محدودیت حرکت و کنترل نامناسب عضلات می‌شود. این شرایط می‌توانند باعث تشدید فلج و ناتوانی حرکتی کودکان شوند.

علائم کلی این نوع فلج مغزی کودکان شامل این موارد است:

ضعف عضلات

افزایش تنش عضلانی

ناتوانی در تعادل و حرکت

عدم توانایی در تحمل وزن بدن

ناتوانی در حرکت چشم و دهان

معالجه فلج مغزی اسپاستیک کودکان شامل تمرینات فیزیوتراپی، کمک به حرکت با کمک وسایل، درمان دارویی و در برخی موارد جراحی است که در ادامه این مقاله به صورت کامل به آن خواهیم پرداخت. با این حال، این بیماری به صورت قطعی قابل درمان نیست و کودک باید در طولانی مدت تحت نظر پزشک قرار بگیرد.

 

 

چرا کودکان دچار فلج مغزی اسپاستیک می‌شوند؟

 

دلایل دقیق بروز این فلج مغزی هنوز مشخص نیست، اما برخی عوامل می‌تواند در بروز این حالت نقش داشته باشند. عواملی مانند:

- تغذیه نامناسب

- عفونت‌های مغزی

- تمرینات خودسرانه نادرست

- کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی

- آسیب به مغز در دوران نوزادی یا کودکی

- استفاده از داروهای خاص در دوران بارداری

- فشار بر سیستم عصبی مرکزی در دوران بارداری و زایمان

یکی از سوالات پرتکرار میان والدین این است که آیا این بیماری ارثی محسوب می‌شود یا خیر؟ در جواب آن باید بگوییم: خیر، فلج مغزی اسپاستیک، ارثی نیست و بیشتر به دلیل آسیب به مغز و ستون فرعی اعصاب حین تولد یا در طی زندگی به وجود می‌آید.

این بیماری عوارض و مشکلاتی را نیز به همراه خود دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم:

- درد، سفتی و تنگی در حرکت

- بروز اختلالات ادراکی و روانی

- افزایش تنش عضلانی، اسپاسم عضلانی

- ناتوانی در حرکت، تعادل و کنترل عضلانی

 

آیا فلج مغزی اسپاستیک می‌تواند موجب مرگ کودکان هم شود؟

 

فلج مغزی اسپاستیک به طور مستقیم موجب مرگ نمی‌شود. با این حال، عوارض و مشکلات آن ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی و افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر شود. به همین دلیل، درمان و مدیریت صحیح آن در کودکان بسیار مهم است.

در کل برای درمان این فلج مغزی، باید به پزشک متخصص کودکان و نورولوژیست مراجعه کرد. همچنین، در صورت نیاز به تغذیه‌درمانی، متخصص تغذیه نیز درمان را همراهی می‌کند.

 

راه‌های درمان فلج مغزی اسپاستیک چیست؟

 

راه‌های درمان فلج مغزی اسپاستیک شامل موارد زیر است:

درمان گفتاری: شامل تمرینات گفتاری و خودآموزی صحبت کردن است.

درمان تغذیه‌ای: شامل رعایت تغذیه مناسب و استفاده از مکمل‌های مغذی می‌شود.

جراحی: در برخی موارد، جراحی ممکن است برای کاهش عوارض و بهبود عملکرد بیمار مورد نیاز باشد.

درمان دارویی: شامل داروهای ضد اسپاسم، ضد التهاب، آنتی‌دپرسانت و داروهای کمکی مانند بوتولینوم توکسین است.

درمان فیزیکی: این درمان شامل تمرینات فیزیوتراپی، حرکات فیزیکی، ماساژ، الکتروتراپی و استفاده از وسایل کمکی مانند کفش‌های ویژه است.

هر درمانی باید با توجه به شرایط و نیازهای هر کودک مشخص شود. برای کودکان مبتلا به فلج مغزی اسپاستیک، درمان فیزیکی و گفتاری معمولاً مؤثرتر هستند و اغلب به عنوان اولین روش درمان انتخاب می‌شوند. در صورت نیاز، درمان دارویی و جراحی نیز برای کودکان ممکن است لازم باشد.

 

آیا فلج مغزی اسپاستیک فقط با دارو قابل درمان است؟

 

در برخی موارد داروهایی مانند بوتولینوم توکسین، داروهای ضد انعقاد، داروهای ضد تشنج و دیگر داروها می‌توانند به عنوان درمان فلج مغزی اسپاستیک استفاده شوند. اما باید توجه داشت که درمان داروها تنها بهبودی موقتی را به همراه دارد و برای بهبودی کامل باید به جراحی و تمرینات فیزیوتراپی رجوع کرد. هر دارویی نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشد و باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.

 

 

چه برنامه غذایی به بهبود کودکانی که دچار فلج مغزی اسپاستیک هستند، کمک می‌کند؟

 

درمان تغذیه‌ای فلج مغزی اسپاستیک شامل تغذیه مناسب و استفاده از مکمل‌های غذایی است. این بیماران باید از مواد غذایی حاوی ویتامین D، کلسیم و پروتئین بالا استفاده کنند تا استخوان‌هایشان قوی شوند و عضلاتشان بهبود یابند. همچنین، مصرف مکمل‌های غذایی مانند اسیدهای چرب امگا۳، کلرید سدیم و پتاسیم نیز بهبود وضعیت بیمار را تسریع می‌کند. درمان تغذیه‌ای باید با همکاری پزشک و متخصص تغذیه انجام شود تا بهترین نتیجه درمانی به دست آید.

 

جراحی فلج مغزی اسپاستیک به چه علت و چگونه انجام می‌شود؟

 

جراحی کودکان فلج مغزی اسپاستیک یک نوع جراحی مغز و اعصاب است که برای بهبود وضعیت این کودکان انجام می‌شود. هدف این جراحی افزایش قدرت و حرکت در عضلات ضعیف و کمک به کودکان برای انجام فعالیت‌های روزمره است. این جراحی معمولاً با استفاده از روش ترشح عضلانی انجام می‌شود.

در این روش، یک عضله در نزدیکی محل فلج، قطع شده و به عنوان منبع ترشح عضلانی استفاده می‌شود سپس، نواری از عضلات به داخل بدن کودک منتقل شده و به عنوان منبع ترشح عضلانی برای حرکت‌های دیگر استفاده می‌شود. این روش معمولاً با استفاده از جراحی لاپاروسکوپیک انجام می‌شود و بیمار کمتر از درد و عوارض پس از عمل رنج می‌برد.

جراحی فلج مغزی اسپاستیک کودکان بستگی به شدت و نوع فلج دارد. در هر صورت، مشاوره با پزشک و تیم درمانی حائز اهمیت است اما بدون شک بیشترین بهبودی با توجه به آخرین تحقیقات در این حوزه با جراحی امکان پذیر است. این جراحی به دلیل پیچیدگی زیاد به عنوان یکی از جراحی‌های سخت شناخته می‌شود.

این جراحی باید توسط یک تیم پزشکی متخصص و با تجربه انجام شود، زیرا هر گونه خطا در جراحی می‌تواند باعث آسیب دیدگی عمیق‌تر و شدیدتر شود. همچنین، بعد از جراحی نیز باید به طور کامل و به صورت مستمر تمرینات فیزیوتراپی و توانبخشی انجام شود تا بتوان بهبودی مناسب را در بیمار داشت.

بنابراین، جراحی، چالش‌های بسیاری را برای پزشکان و بیماران به همراه دارد. فلج مغزی اسپاستیک با جراحی به طور کامل درمان نمی‌شود. این بیماری با ترکیب درمان‌های فیزیکی، درمان دارویی، درمان گفتاری و درمان تغذیه‌ای مدیریت می‌شود.

 

 

مراقبت‌های خاصی پس از جراحی فلج مغزی اسپاستیک نیاز هست؟

 

در صورت انجام جراحی، باید به مراقبت‌های خاصی پس از جراحی توجه شود. این مراقبت‌ها شامل استفاده از داروهای تسکین درد، تمرینات فیزیوتراپی و رعایت حرکت و استراحت مناسب است همچنین، در صورت نیاز به تغییرات در رژیم غذایی و یا مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای نیز باید به دستور پزشک معالج عمل شود.